مادران نقش مهمی در فرزند پروری و مدیریت استفاده از فضای مجازی و دیجیتال در کشورهای پیشرفته دارند. رسانه های دیجیتال به سرعت راه های ارتباط والدین و فرزندان، لذت بردن از کنار هم بودن، کسب اطلاعات و حل مشکلات روزمره را چه در شرایط عادی و چه در شرایط استثنایی مانند خانه نشینی COVID-19 تغییر داده اند.
کودکان و نوجوانان، اکنون به کاربران منظم گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها تبدیل شده اند، بنابراین تعامل دیجیتال آنها، چالش‌های جدیدی را پیش روی روابط بین والدین و فرزند می گذارد که نقش والدین و به خصوص مادران را پررنگ تر می‌کند.
نقش مادران در فرزند پروری و مدیریت فضای مجازی و دیجیتال در کشورهای پیشرفته جدی گرفته می شود.
در کشورهای پیشرفته، اصطلاحی با عنوان «والدگردی دیجیتال» معرفی شده، که سبک‌های فرزند پروری «در عصر دیجیتال» را با مطالعات به روز در مورد «نقش والدین» در مدیریت فضای مجازی و دیجیتال و رفتارهای متفاوتی که والدین در قبال تعامل کودکان با اینترنت، فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال اتخاذ می‌کنند، را نشان می دهد.
والدگری دیجیتال چیست؟
والدگردی دیجیتال تلاش‌ها و شیوه‌های والدین را برای درک، حمایت و تنظیم فعالیت‌های کودکان در محیط‌های دیجیتال توصیف می‌کند.
این تحقیق رو به رشد، در مورد فرزندپروری دیجیتال و شناسایی رویکردهایی است که می‌تواند به والدین اجازه دهد تا فعالیت‌های کودکان را با فناوری‌های دیجیتال «مدیریت» کنند.
با توجه به نظریه رشد کودک ویگوتسکی، والدگردی دیجیتال را می توان یک جنبه کلیدی در تسهیل تعاملات بین فرزندان و رسانه های جدید در نظر گرفت.
کشورهای پیشرفته تحقیقات متعددی در مورد شیوه‌های مختلف مدیریت فضای مجازی و دیجیتال توسط والدین به صورت رفتارهای فعال یا محدود کننده و نحوه مدیریت آنها با توجه به ویژگی‌های هر فرزند مثل سن، استعداد ها، میزان دسترسی به رسانه های دیجیتال، فرهنگ رسانه‌ای والدین و غیره انجام داده اند و به این نتیجه رسیده اند که با توجه به رابطه دوسویه والدین و فرزندان، تعامل دیجیتالی، ارتباطات و مهارت‌های دیجیتالی والدین به شدت روی میزان توانایی آنها در مدیریت فضای مجازی و دیجیتال برای فرزندان شان تاثیر گذار است.
نتایج این تحقیقات نشان می دهد، از یک طرف، مادرانی که خودشان هنوز مهارت های تعامل با دنیای دیجیتال را فرا نگرفته اند، نمی توانند به درستی تعامل فرزندان شان با دنیای دیجیتال را مدیریت کنند. از طرف دیگر، مادرانی که خودشان به شدت به فضای مجازی وابسته شده اند نمی توانند نقش خود را به خوبی بر مدیریت فضای مجازی فرزندان ایفا کنند.
در کشورهای پیشرفته، به فرزندان فرصت داده می شود که مهارت های خود را در زمینه فناوری های دیجیتال با نظارت والدین پرورش دهند.
زمانی که دانش و استعداد دیجیتالی فرزندان (مثلاً توانایی کار با یک برنامه جدید) بر دانش والدین غلبه کند، بسیاری از تجربیات مشترک را می توان توسط کودک آغاز کرد و حتی فرزندان می توانند تا حدودی نقش حمایت و آموزش فضای دیجیتال را برای والدین داشته باشند.
به نظر می‌رسد این تعامل معکوس، یکی از ویژگی‌های عجیب تجربیات دیجیتالی است که چالش‌های جدیدی را برای نقش والدین ایجاد می‌کند. تعامل معکوس همه موقعیت هایی را توصیف می کند که در آن کودکان درک بهتر یا مهارت های پیشرفته تری نسبت به بزرگسالان دارند. این شکاف بین نسل‌ها در خانواده‌های کم درآمد یا والدین کم سواد که منابع و دسترسی محدودی به فن‌آوری‌های دیجیتالی دارند، بیشتر مشهود است.
در کشورهای پیشرفته، والدین آموزش می بینند که به جای مقابله با این درک و مهارت فرزندان شان، در کنار آنها به فعالیت در فضای مجازی بپردازند و از این طریق، به طور نامحسوس نحوه مشارکت فرزندشان در رسانه های اجتماعی را کنترل کنند. در طول سال‌های گذشته، بسیاری از والدین دانش و مهارت‌های فنی کافی برای به اشتراک گذاشتن تجربیات دیجیتالی با فرزندان خود ایجاد را کرده‌اند و به نتایج بسیار مثبتی دست یافتند.
در کشورهای پیشرفته، والدین برای پیشگیری از قرار گرفتن زودهنگام و بیش از حد فرزندان در معرض فن آوری های دیجیتال، آموزش می بینند.
با توجه به این واقعیت، والدین و به خصوص مادران باید آموزش ببینند که چگونه فرصت های ارائه شده توسط فناوری های جدید (برای مطالعه، افزایش مهارت ها، اجتماعی شدن و غیره) را به نحوی در اختیار نسل های جوان قرار دهند که آنها را از خطرات بالقوه دنیای دیجیتالی (یعنی تماس با افراد ناشناس، قرار گرفتن در معرض خشونت، مشاهده محتوای مستهجن و غیره) محافظت کنند. تجربیات کودکان با فناوری‌های دیجیتال در واقع شامل فعالیت در محیط‌های تعاملی در حال توسعه ای است که در آن فناوری‌های دیجیتال جدید به طور گسترده در دسترس هستند و مطمئنا فرزندان اثرات متبت و منفی فضای مجازی را همزمان تجربه خواهند کرد.
در واقع، اگرچه کودکان در واقعیتی رشد می‌کنند که رسانه‌های جدید آن را فراگرفته است، اما به طور خودکار «سواد دیجیتالی» ندارند، به عبارتی، دنیای دیجیتال و به خصوص رسانه های اجتماعی مانند اینستاگرام می تواند آنها را فریب دهد و دچار مشکلات جسمی و روحی فراوانی کند.
مطالعات نشان می دهد که نه تنها کودکان و نوجوان، بلکه کاربران جوان نیز «در یافتن، مدیریت و ارزیابی اطلاعات، مدیریت حریم خصوصی آنلاین و تضمین امنیت شخصی آنلاین خود با مشکل مواجه هستند و بنابراین، فرزندان در هر سنی نیاز به نظارت والدین و مدیریت فضای مجازی و دیجیتال از طرف آنها دارند که البته شیوه برخورد با آنها قطعا باید با هم متفاوت باشد».
والدین در کشورهای پیشرفته، راهکارهای مناسبی را برای مدیریت فضای مجازی و دیجیتال به کار می گیرند.
در کشورهای پیشرفته اغلب والدین راهکارهایی را برای مدیریت فضای مجازی کودکان به کار می گیرند. برخی از این راهکارها عبارت اند از:
- تنظیم موبایل و تبلتی که کودکان استفاده می کنند به نحوی که کودکان اجازه نداشته باشند در سایت های غیر مجاز جستجو کنند.
سایت های مبتذل زیادی وجود دارند که والدین بهتر از هر کسی می دانند که تماشای آنها مناسب سن فرزندانشان نیست و با تنظیم قفل هایی روی سایت های غیر مجاز و کنترل بیشتر روی سایت هایی که کودکان استفاده می کنند می توانند مدیریت بهتری داشته باشند.
- آگاهی دادن به والدین نیبت به خطرات دیجیتالی که در کمین فرزندان در فضای مجازی وجود دارد.
در کشورهای پیشرفته اغلب جلسات عمومی در مدارس برای والدین تشکیل می شود و هدف از این جلسات، اطلاع رسانی به والدین در رابطه با خطرات فضای مجازی و مدیریت هرچه بیشتر آن می باشد.
- برنامه ریزی برای در کنار هم بودن همه اعضای خانواده در ساعاتی از روز
از آنجایی که فعالیت های دیجیتالی کودکان اغلب فعالیت های انفرادی هستند، گاها کودکان تمایلی به ماندن در جمع خانواده ندارند و همین مسئله اسیب های ناشی از فضای مجازی را در آنها بیشتر می کند. والدین با برنامه ریزی های درست مانند تعیین ساعاتی برای غذا خوردن خانواده در کنار هم، فعالیت مشترک در شبکه های اجتماعی یا همان والدگری دیجیتال در کنار فرزندان و وضع قوانین برای مدیریت فضای مجازی باید بتوانند همه اعضای خانواده را حداقل در ساعاتی از روز دور هم جمع کنند.
با شرکت در دوره های آموزش استعدادیابی ما می توانید نحوه تعامل بهتر با فرزندان خود را فرا گرفته و فعالیت آنها را در فضای مجازی مدیریت کنید.
منبع
https://www.intechopen.com/chapters/72249
