تهران (پانا) – نایب‌رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه سرعت تغییرات در بازار کار در سال‌های اخیر بالا رفته است، عنوان کرد مرکز مطالعات آموزش و پرورش باید بازار کار را رصد کند و با پیشنهاد رشته‌های تحصیلی و محتوای آموزشی متناسب با نیاز بازار کار 4 یا 5 سال بعد فضای آموزشی مدارس را به‌روز کند.
محمدعلی چمنیان، نایب‌رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با پانا درباره مسیر تغییر مشاغل در کشور، گفت: «موضوع تغییر مشاغل به‌طور مستمر از گذشته وجود داشته و اکنون هم ادامه دارد اما در سال‌های اخیر سرعت بیشتری پیدا کرده است. مشاغل جدیدی تعریف می‌شود و مشاغل قدیمی‌تر تا حدودی کمرنگ‌شده یا ممکن است حذف شود.»
وی افزود: «بسیاری از خدمات حضوری به‌سمت خدمات آنلاین می‌رود. برای مثال اکنون خرید بلیت دیگر کمتر حضوری انجام می‌شود و این یعنی کسب‌وکارهای اینترنتی رونق گرفته‌اند و کارهای خدماتی که حضوری بوده کمرنگ می‌شود، اما مشاغلی نیز وجود دارند که دیگر نمی‌تواند غیرحضوری باشد فرض کنید آرایشگاه دیگر نمی‌تواند غیرحضوری باشد. در برخی از مشاغل رقابت شدیدتر می‌شود و تغییرات جدیدی در حال رخ دادن است.»
رشته‌های فنی‌و‌حرفه‌ای و هنرستان‌ها، متناسب با بازار کار ارائه شوند
چمنیان با اشاره به تجدیدنظر در رشته‌های تعریف‌شده هنرستانی و فنی‌و‌حرفه‌ای آموزش و پرورش، گفت: «در آموزش و پرورش اگر در سطح فنی و حرفه‌ای یا هنرستان‌ها نگاه کنیم این مراکز باید دقت بیشتری در موضوع ایجاد رشته‌های تحصیلی داشته باشند زیرا موضوعات مهارتی و شغلی بیشتر مربوط به این مراکز است. خوب است محتوای درسی و آموزش‌های مهارتی در این مراکز متناسب با کسب‌وکارهای جدید بازار کار ارائه شوند.»
وی افزود: «آموزش و پرورش نهاد گسترده‌ای است که در این زمینه باید کارهای مهمی انجام دهد و این مهم بر عهده مرکز مطالعات آموزش و پرورش است. مرکز مطالعات آموزش و پرورش باید دائم و به‌صورت پویا بازار کار را رصد کرده و متناسب با بازار کار محتوا و حتی رشته‌های تحصیلی در آموزش و پرورش برای دانش‌آموزان اجرایی شود.»
نایب‌رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اهمیت مطالعات آینده‌پژوهی در آموزش و پرورش، عنوان کرد: «فرد جوان و نوجوانی که اکنون در سیستم آموزش و پرورش تحصیل می‌کند بعد از 4 یا 5 سال دبیرستان می‌خواهد شغلی داشته باشد پس باید این دانش‌آموز برای آینده آماده شود.»
وی افزود: «زمانی سرعت تغییرات کسب‌وکارها کم بود ولی اکنون سرعت تغییرات بالاست و مرکز مطالعات آموزش و پرورش دائم باید برای چند سال آینده برآورد داشته باشد که چه تغییراتی در بازار کار رخ می‌دهد و متناسب با آن دانش‌آموز آموزش ببیند.»
جای خالی آموزش‌های دوگانه در مدارس ایران
چمنیان به اشاره به اهمیت آموزش‌های دوگانه گفت: «بخش دیگری که در عمل باید انجام شود آموزش‌های دوگانه است یعنی آموزش‌هایی که بخشی در کلاس است و بخشی در محیط کار انجام می‌شود. آموزش‌های دوگانه و مهارتی در کشورهای پیشرفته باب شده و مخصوصاً در آلمان مدل‌های بسیار خوبی ارائه شده و اتاق بازرگانی آلمان هم در این موضوع بررسی‌هایی را آغاز کرده تا نمونه‌برداری کند. متأسفانه در ایران خیلی به این موضوع نگاه دقیقی وجود ندارد.»
وی افزود: «در همه دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که واحدهای دولتی مانند آموزش و پرورش نمی‌توانند خود را با آن سرعتی که تغییرات بیرونی رخ می‌دهد، انطباق دهند و چندان چابک نیستند. راهکاری که ارائه شده این است که آموزش‌ها به‌صورت دوگانه باشد. بخشی از آموزش‌ها در محیط آموزشی و بخشی دیگر در محیط کار باشد. اگر این مدل پیاده شود، افراد می‌توانند با شرایط واقعی محیط کار آشنا شوند و از سوی دیگر محیط‌های کاری نیروی انسانی متخصصشان تأمین نیاز می‌شود.»
چمنیان با اشاره به کار پژوهشی در اتاق بازرگانی ایران و آلمان عنوان کرد: «در اتاق بازرگانی ایران و آلمان در موضوع آموزش دوگانه تحقیق شده و راهکارهای خوبی پیشنهاد شده است اما اینکه آموزش و پرورش از این نوع پژوهش‌ها استفاده کند، جای تأمل دارد. متأسفانه سیستم آموزش و پرورش تا حدودی به‌کندی به‌روز می‌شود و نگاه نوآورانه و خلاقانه در آن چندان استقبال نمی‌شود. درواقع این سیستم اداری به‌گونه‌ای طراحی شده است که بتواند به سازمان بازرسی پاسخ دهد و کسی نتواند از کارشان ایراد بگیرد.»
